Otyłość u dzieci – czy psycholog dziecięcy to dobry pomysł?

Otyłość stanowi coraz większy problem – jej częstość zatrważająco rośnie we wszystkich grupach wiekowych wśród Polaków. Jednym z najbardziej niepokojących zjawisk jest otyłość wśród dzieci – predysponująca do otyłości u dorosłych. Jednym z zalecanych rozwiązań problemu otyłości są wizyty u psychologa bądź psychoterapia – jednak czy jest to rozsądne rozwiązanie?

Czym jest otyłość?

Otyłość jest stanem, charakteryzującym się nadmierną ilością zapasowej tkanki tłuszczowej. Jej obecność można weryfikować za pomocą prostego wyliczenia w celu uzyskania wskaźnika BMI – wzór na wskaźnik BMI prezentuje się następująco:

BMI= masa[kg]/wzrost^2[m]

Jeżeli wynik osiąga wartość 30 bądź wyższą – mamy do czynienia z otyłością. 

• jeżeli wskaźnik mieści się w granicach 30 – 34.99 – mamy do czynienia z otyłością I stopnia;
• jeżeli wskaźnik oscyluje pomiędzy wartościami 35 – 39.99 – jest to II stopień otyłości;
• wskaźnik, którego wartość przekracza 40 – świadczy o otyłości skrajnej.

Przyczyny otyłości

Przyczyn otyłości jest wiele – co raz częściej mówi się, że mechanizmy prowadzące do tego schorzenia są skomplikowane i połączone ze sobą. Jednym z najpowszechniej znanych powodów nadwagi i otyłości jest nadwyżka kaloryczna, która przyswajana przez długi czas prowadzi do zwiększenia masy ciała. Spożywanie zbyt dużej ilości kalorycznych produktów o małym indeksie sytości prowadzi do sytuacji błędnego koła – osoba mimo posiłku nie czuje się syta, a ze względu na dużą zawartość prostych cukrów szybko dochodzi do spadku poziomu glukozy we krwi i głodu, przez co sięga się po następny posiłek. Jeżeli przejadanie się jest związane dodatkowo z niedostatecznym stopniem aktywności fizycznej dochodzi do akceleracji przyrostu masy ciała.

Druga teoria mówi o insulinooporności, która nabyta prowadzi do nieprawidłowego zarządzania poziomem cukru przez organizm, prowadzącego do tycia i cukrzycy typu II.

Możliwe jest wystąpienie otyłości polekowej – zdarza się ona u pacjentów stosujących między innymi leki: przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, neuroleptyczne.

Czynnikiem ryzyka otyłości są również zaburzenia psychiczne. Zarówno zaburzenia odżywiania takiej jak BED (Binge Eating Disorder) jak i zaburzenia, dotykające innych sfer: depresja, zaburzenia lękowe – mogą prowadzić do nadmiernej konsumpcji i niedostatecznej ilości ruchu, a co za tym idzie do nadwagi i otyłości. 

Skutki otyłości

Otyłość prowadzi do rozwoju chorób i stanów niepożądanych. Jest ona czynnikiem ryzyka dla chorób układu sercowo-naczyniowego takich jak: miażdżyca, choroba niedokrwienna serca. Wraz z otyłością spada pojemność płuc, co może prowadzić do problemów natury oddechowej. Otyłość brzuszna prowadzi również do zaburzeń snu, w tym bezdechu sennego. Otyłość może skutkować pojawieniem się schorzeń metabolicznych, takich jak cukrzyca – w której toku może dojść do kolejnych powikłań. Nadmierna masa ciała powoduje przeciążenie układu ruchu, a co za tym idzie może dojść do deformacji kręgosłupa i stawów obwodowych, wiążących się z bólem i obniżeniem sprawności fizycznej. Wraz z otyłością idzie w parze stygmatyzacja społeczna i częste wykluczenie – zjawiska te prowadzą do obniżenia jakości życia, przez co osoba dotknięta otyłością należy do grupy ryzyka schorzeń i stanów takich jak: stany depresyjne, stany lękowe, zaburzenia lękowe, depresja.

W przypadku dzieci, kiedy otyłość rozwija się w stosunkowo młodym wieku i trwa dłużej może dojść do zakłócenia prawidłowego rozwoju, które będzie rzutować na całość życia dziecka. 

Czy psycholog może pomóc dziecku z otyłością?

Ze względu na skomplikowaną etiologię niemożliwym czasem staje się wyróżnienie jednej przyczyny, stojącej za otyłością. Należy pamiętać, że dzieci nieświadomie naśladują wzorce przekazywane im przez rodziców – te której obserwują, a nie te, które wpaja im się w rozmowie. Jeżeli Twoje dziecko cierpi na otyłość warto jest skorzystać z usług psychologa dziecięcego – najmłodsi często zajadają emocje. Psycholog pomoże uporać się dziecku z emocjami w zdrowy sposób oraz zadba o to, aby własny obraz siebie dziecka nie uległ degradacji w toku choroby. Pamiętaj, że wizyta u psychologa nie jest powodem do wstydu – i w taki sposób prezentuj to dziecku. Dziecko o psychologa znajdzie bezpieczną przestrzeń do porozmawiania o swoich problemach bez bycia ocenianym, co może pozytywnie rzutować na całokształt jego rozwoju psychospołecznego.